80% uposażenia za L-4

[RadcaWP]

Witam w temacie,

Jest to moja pierwsza wypowiedzieć na tym forum. Pojawiłem się na nim na prośbę jednego z funkcjonariuszy Straży Granicznej, który czytuje forum policyjne i zwrócił się do mnie o pomoc w interpretacji przepisów dotyczących prawa do potrącania z uposażenia 20%. Postaram się zatem podsumować pewne kwestie, a jeżeli ktoś z Państwa będzie miał do mnie dodatkowe pytania proszę śmiało je zadawać na forum lub na PW.

Jak wszystkim wiadomo, co do zasady 100% uposażenia wypłacane jest w sytuacjach określonych w art. 125b ust. 5 pkt. 1-6 oraz art. 125b ust. 6 pkt. 1 i 2 UoSG.

Poza przypadkami oczywistymi, w środowisku funkcjonariuszy służb mundurowych spotykam się dość często z dwoma przypadkami, kiedy organ nie za bardzo potrafi podjąć decyzję, czy płacić 100% czy 80% uposażenia.

Przypadek 1.

Dotyczy wypłaty uposażenia dla funkcjonariusza, wobec którego wydano orzeczenie o trwałej niezdolności do służby, przyznano prawo do grupy inwalidzkiej w związku ze służbą.

W art. 125b ust. 5 pkt. 2) ustawy napisano, że 100% uposażenia przysługiwać będzie jeżeli zwolnienie lekarskie obejmuje okres, w którym funkcjonariusz jest zwolniony od zajęć służbowych z powodu choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby.

Przepis ten, choć oczywisty powoduje powstawanie wątpliwości, ponieważ choroby zawodowe dzielą się na te, które powstały w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami służby w Policji, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej - załącznik

1 do rozporządzenia oraz te, które istniały przed przyjęciem do służby, lecz uległy pogorszeniu lub ujawniły się w czasie trwania służby w Policji, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej wskutek szczególnych właściwości lub warunkami służby - załącznik 2 do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wykazu schorzeń i chorób pozostających w związku ze służbą w Policji, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu i Państwowej Straży Pożarnej z dnia 29 września 2005 r. (Dz.U. Nr 206, poz. 1723).

Ponadto w życie weszły przepisy Rozporządzenia MSW z dnia 26 czerwca 2014 r.w sprawie ustalania uszczerbku na zdrowiu funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej,Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu (Dz.U. 2014, poz. 866). W § 1. pkt. 1) w/w rozporządzenia ustawodawca określił wykaz chorób pozostających w związku z pełnieniem służby w Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biurze Ochrony Rządu.

Rozporządzenie - naciśnij tutaj

Rozporządzenie - naciśnij tutaj

Powracając do sprawy. Gdy orzeczenie komisji lekarskiej zawiera wpis, że inwalidztwo funkcjonariusza powstało w związku ze służbą z powodu choroby zawodowej - nie ma problemów z wypłatą 100% uposażenia. Problem pojawia się gdy schorzenie to powoduje jedynie inwalidztwo w związku ze służbą, ale brak jest wpisu dodatkowego.

Analiza przepisów UsSG granicznej, w szczególności art. 125b ust. 5 pkt. 2) prowadzi do wniosku, że ustawodawca nie uzależnił wypłaty 100% uposażenia od ustalenia, że choroba ta musi znaleźć się w załączniku Nr 1 czy też 2 do rozporządzenia z 29.09.2005r. W ustawie wyraźnie postawione jedynie warunek, że ma ona mieć związek ze służbą, z jej szczególnymi właściwościami i warunkami.

W sprawie rozgraniczenia (nieuzasadnionego) grupy tychże chorób wypowiedział się już Sąd Najwyższy uznając, że nie ma znaczenia czy choroba powstała w związku ze służbą, czy też ujawniła się lub pogorszyła w związku ze szczególnymi właściwościami i warunkami służby. Wyrok został wydany na kanwie przepisów dotyczących żołnierza zawodowego, ale z uwagi na praktycznie tożsame rozwiązania prawne z powodzeniem można go przełożyć na grunt spraw dotyczących funkcjonariuszy Straży Granicznej.

WYROK - naciśnij tutaj

Podsumowując. Brak jest podstaw do obniżenia uposażenia funkcjonariusza o 20% zarówno, gdy właściwa komisja lekarska nie zaliczy go do grupy inwalidów, których inwalidztwo powstało wskutek choroby, z tytułu której przysługują świadczenia odszkodowawcze, czy też nie. Jak również dla takiego, który został został skierowany do komisji lekarskiej celem ustalenia, czy okres zwolnienia lekarskiego spowodowany był chorobą w związku ze służbą, z tytułu, której przysługiwałyby świadczenia odszkodowawcze.

Podkreślenia wymaga bowiem, że kwestia ustalenia prawa do 100% uposażenia, a kwestia ustalenia prawa do świadczeń odszkodowawczych - to dwie różne sprawy.

Na marginesie już chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że definicja ustawy o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą z dnia 4 kwietnia 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 616)

USTAWA - naciśnij tutaj

mówi o tym, że:

Art. 4.
1. Za chorobę uznaje się chorobę spowodowaną działaniem czynników szkodliwych występujących w środowisku służby albo chorobę, która została wymieniona w wykazie chorób pozostających w związku z pełnieniem służby, określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 32 ust. 1 albo 2.

Taka konstrukcja przepisu prowadzi do wniosku, że choroba ta musi być jedynie spowodowana działaniem czynników szkodliwych występujących w środowisku służby. Czynnik taki może być zatem stwierdzony albo przez właściwe do tego celu organy, czego wynikiem jest później wykaz chorób, albo można go udowodnić w inny sposób. Wszak na przestrzeni lat wykaz chorób wciąż ulega zmianom i modyfikacji. Dzieje się tak m.in. z powodu rozwoju technologicznego, wprowadzaniu na rynek coraz to nowych środków chemicznych. Wiele chorób kiedyś nie było w ogóle znanych i branych pod uwagę.


Przypadek 2.

Wysokość uposażenia funkcjonariusza po wydaniu ostatecznego orzeczenia komisji lekarskiej lub uprawomocnienia się orzeczenia komisji lekarskiej pierwszej instancji lub po zwolnieniu funkcjonariusza od zajęć służbowych i w razie zaistnienia innych okoliczności faktycznych określonych w art. 125 UoSG.

Zgodnie z § 18 pkt. 1) Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie zakresu obowiązków oraz podstaw, zakresu i trybu udzielania zwolnień od zajęć służbowych funkcjonariuszom Straży Granicznej z dnia 14 czerwca 2002 r. (Dz.U. Nr 97, poz. 879 z późn. zm.)
Rozporządzenie - naciśnij tutaj

Przełożony właściwy w sprawach osobowych z urzędu:
1) zwalnia od zajęć służbowych funkcjonariusza, wobec którego prowadzone jest postępowanie w sprawie zwolnienia ze służby w związku z zaistnieniem przesłanek, o których mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, na okres tego postępowania.

Powyższe regulacje wskazują w sposób jednoznaczny, że z chwilą gdy wobec funkcjonariusza zostanie wydane orzeczenie o trwałej niezdolności do służby - to przełożony powinien zwolnić go od zajęć służbowych na okres do dnia zwolnienia ze służby. Z chwilą zwolnienia - bez względu na to jaka była treść orzeczenia komisji lekarskiej - funkcjonariusz nabywa prawo do 100% uposażenia. Wszelkiego rodzaju naruszenia prawa polegające na zaniechaniu zwolnienia funkcjonariusza niezwłocznie po uzyskaniu przez przełożonego wiadomości na temat wydania orzeczenia przez komisję lekarską, a już na pewno z chwilą doręczenia egzemplarza tego orzeczenia do organu - w sytuacji dokonywania potrącenia z uposażenia jakichkolwiek kwot obciążać będą organ. Podkreślenia wymaga również, że w takiej sytuacji funkcjonariusz może domagać się wypłaty odsetek za zwłokę na podstawie art. 418 kodeksu cywilnego.

W związku z tym, że ustawa milczy na temat tego w jaki sposób funkcjonariusz ma dochodzić zwrotu potrąconych niesłusznie należności pozwolę sobie ten problem opisać w osobnym poście.

Pozdrawiam serdecznie Robert Kłosiński